Algebra 8: Linear equation 2

1. Сабактын планы: Бүтүн теңдемелер

Пән: Алгебра Класс: 8 Тема: Бүтүн теңдемелер Убакыт: 45 мүнөт

## Сабактын максаты

• Жалпы максат: Бүтүн теңдемелердин түрлөрүн аныктоо, аларды чечүү ыкмаларын үйрөнүү жана алган билимди практикада колдонуу.
• Блум таксономиясына ылайык тапшырмалар:
  • Билүү: Бүтүн теңдемелердин аныктамасын, түрлөрүн жана чечүү эрежелерин айтып берүү.
  • Түшүнүү: Бүтүн теңдемелерди түшүнүү жана алардын өзгөчөлүктөрүн түшүндүрүү.
  • Колдонуу: Бүтүн теңдемелерди чечүү үчүн практикалык тапшырмаларды аткаруу.
  • Талдоо: Теңдеменин түзүлүшүн талдоо жана анын кайсы түргө кирерин аныктоо.
• PISA форматына ылайык тапшырмалар:
  1. Реалдуу жашоодон алынган маселелерди бүтүн теңдемелер аркылуу моделдештирүү.
  2. Теңдемени чечип, алынган чечимди турмуштук кырдаалда колдонуунун маанисин түшүндүрүү.

—

## Сабактын этаптары

### 1. Максат коюу (5 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Сабактын темасын жана максатын жарыялайт.
• Теңдемелерди чечүүнүн маанисин жана турмуштагы колдонулушун түшүндүрөт.

Окуучулардын иши:

• Сабактын максатын мугалим менен бирге аныкташат.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар сабакта эмнени үйрөнөрүн түшүнүшөт.

—

### 2. Мотивация (5 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Мисал келтирет: Мисалы, бир адам бир дүкөндөн бир нече алма сатып алып, жалпы 150 сом төлөгөн. Эгерде алманын баасы 15 сом болсо, канча алма сатып алган?
• Суроо коёт:
  • Бул маселени кандай жол менен чыгарууга болот?
  • Кандай теңдеме түзүүгө болот?

Окуучулардын иши:

• Маселенин негизинде өздөрүнүн божомолдорун айтышат.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар теңдемелерди түзүү жана чечүү жөнүндө ойлонушат.

—

### 3. Билимди актуалдаштыруу (5 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Теңдеме деген эмне экенин, анын элементтерин жана бүтүн теңдемелердин түрлөрүн сурап, мурунку билимдерди эске салат:
  • Бир айнымалуу теңдемелер.
  • Эки айнымалуу теңдемелер.
  • Теңдемени текшерүү ыкмасы.

Окуучулардын иши:

• Суроолорго жооп беришет жана мурунку билимдерин эске салышат.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар теңдемелер жөнүндө мурунку түшүнүктөрүн бекемдейт.

—

### 4. Жаңы материалды үйрөнүү (10 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Бүтүн теңдеме деген эмне экенин түшүндүрөт.
• Мисал келтирет:
  1. \( 3x + 5 = 14 \)
  2. \( 2(x - 3) + 4 = 10 \)
• Теңдемени чечүү кадамдарын көрсөтөт:
  • Айнымалуу мүчөлөрдү бир тарапка чогултуу.
  • Сандык мүчөлөрдү экинчи тарапка жылдыруу.
  • Айнымалуунун маанисин табуу.
• Ар бир кадамды түшүндүрүү менен мисалды чыгарып көрсөтөт.

Окуучулардын иши:

• Формулаларды жана мисалдарды дептерине жазышат.
• Суроолор беришет.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар бүтүн теңдемелерди кантип чечүү керектигин түшүнүшөт.

—

### 5. Мугалим менен бирге иштөө (10 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Тапшырманы класс менен чогуу чыгарат: Мисал: \( 5x - 7 = 18 \) Чечими: \[ 5x = 18 + 7 \] \[ 5x = 25 \] \[ x = 5 \]
• Ар бир кадамды түшүндүрөт.

Окуучулардын иши:

• Мугалим менен бирге мисалды чыгарышат, түшүнбөгөн жерлерин сурашат.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар мугалим менен биргеликте маселени туура чыгара алышат.

—

### 6. Өз алдынча иштөө (10 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Тапшырмаларды берет:
  1. \( 4x + 3 = 19 \)
  2. \( 7x - 5 = 30 \)
  3. \( 3(x + 2) = 15 \)

Окуучулардын иши:

• Тапшырмаларды өз алдынча чыгарып, чечимдерин дептерге жазышат.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар бүтүн теңдемелерди чечүү көндүмдөрүн бекемдешет.

—

### 7. Жыйынтыктоо (5 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Сабактын негизги түшүнүктөрүн кайталайт:
  • Бүтүн теңдеме деген эмне?
  • Аларды кантип чечсе болот?
• Суроолор берет:
  • Бүгүн эмне үйрөндүңөр?
  • Кандай кыйынчылыктар болду?

Окуучулардын иши:

• Суроолорго жооп беришет, жалпы жыйынтык чыгарышат.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар сабактын негизги мазмунун өздөштүрүшөт.

—

### 8. Рефлексия (5 мүнөт) Мугалимдин иши:

• Окуучуларга суроолор берет:
  • Бул сабактан сиздерге эмне пайдалуу болду?
  • Келечекте бул теманы кайсы жерде колдонсо болот деп ойлойсуңар?

Окуучулардын иши:

• Өз ойлору менен бөлүшүшөт, сабакты баалашат.

Күтүлгөн натыйжа: Окуучулар сабакка өз баасын беришет жана өз жетишкендиктерин баалашат.

—

## Үй тапшырма

1. Теория: Бүтүн теңдемелердин аныктамасын жана аларды чечүү эрежелерин кайталап окуп чыгуу.
2. Тапшырмалар:
   • \( 6x + 4 = 28 \)
   • \( 2(3x - 1) = 10 \)
   • \( 5x - 2(x + 1) = 9 \)